نقش مراکز رشد در توسعه منطقه ای

مرکز رشد در ایران ترجمه عبارت (incubator)  می باشد که به دستگاه جوجه‌کشی از تخم مرغ اتلاق میشود. این لغت همچنین به وسیله‌ای اطلاق می‌شود که با ایجاد گرما، زمینه را برای ادامه حیات نوزادان زودرس پس از تولد در بیمارستانها فراهم می‌کند. در ادبیات کارآفرینی و کسب و کار مراکز رشد، مراکزی هستند که برای پرورش یا ایجاد کسب و کارهای کوچک از ایده‌های خلاقانه و نوآورانه دارای توجیه اقتصادی ایجاد می‌شوند. مراکز رشد از کادر مدیریتی کوچکی تشکیل می‌شوند. این مراکز دارای مکان فیزیکی و تسهیلات مشترک هستند که این امکانات را در اختیار صاحبان ایده و کسب و کارهای نوپا قرار می‌دهند تا با کمترین هزینه و امکانات نسبت به توسعه کسب کار خود اقدام نمایند.

در واقع مرکز رشد یکی از ابزارهای رشد اقتصادی است که به منظور حمایت از کارآفرینان تحصیل کرده تاسیس می شود استفاده از مراکز رشد، موجب تبدیل خلاقیت ها و دستاوردهای علمی و تحقیقاتی به محصولات قابل ارائه به بازار و توسعه کارآفرینی محسوب می شود.

اهداف مراکز رشد:

از جمله اهداف تاسیس مراکز رشد می توان به ایجاد خودباوری و روحیه کارآفرینی در اقشار مستعد جامعه و آشنا نمودن کارآفرینان با قوانین حمایتی دولت از آنها، افزایش سطح درآمدها به کمک ایجاد تعادل میان اقتصاد بومی منطقه و فناوری روز و مکانی برای تبدیل ایده به فناوری و فناوری به ثروت، کمک به وارد شدن فناوری های روز که با شرایط اجتماعی - اقتصادی منطقه همخوانی داشته باشد، ایجاد شرکت های خصوصی دانش محور توسط دانش‌آموختگان دانشگاهی، تجاری سازی علوم و پژوهشهای دانشگاهی، تشویق به ایجاد شرکت های کوچک و متوسط (SME) در صنعت و دستگاه های اجرایی و همچنین کمک به رشد اقتصادی منطقه اشاره نمود.

خدمات ارائه شده توسط مراکز رشد به شرکتهای نوپا:

1.       خدمات عمومی و دفتری: تلفن، نمابر، اینترنت، اتاق مذاکره و کنفرانس، منشی و کارهای دفتری، رایانه، دبیرخانه، نظافت و...

2.       خدمات اداری و اجرایی: وام‌ها و تسهیلات دولتی، شبکه، کمک‌های مالیاتی، اجاره‌بها و...

3.       خدمات تجهیزاتی و تسهیلاتی: فضای اداری، پارکینگ، تجهیزات اداری و دفتری، منابع آزمایشگاهی، تجهیزات کارگاهی و...

4.       خدمات فنی و تخصصی:  ارائه مشاوره‌های مورد نیاز همچون مالی و بازاریابی، مشاوره حقوقی و مدیریتی، دوره‌های آموزشی، دسترسی به منابع مالی و...

5.       معرفی شرکتهای به منابع ارائه دهنده تسهیلات همچون بانکها، صندوقها، خیرین، سرمایه گذاران و...

تاسیس اولین مرکز رشد جهان به حدود 50 سال پیش در آمریکا بر می گردد و در ایران نیز مراکز رشد  در اوایل دهه هشتاد راه‌اندازی شدند و تاکنون بیش از 350 مرکز رشد در کشور ایجاد شده است.

مراکز رشد دارای زمینه‌های تخصصی متفاوتی می‌باشند که یا زمینه فعالیت آنها عمومی بوده و شرکتهای مختلف را با زمینه‌های کاری متفاوت جذب می کنند و یا بصورت تخصصی نسبت به پذیرش واحدهای فناور اقدام می کنند.

مراکز رشد تخصصی در مناطق و شهرهایی که دارای مزیت نسبی در یک موضوع می‌باشند می‌تواند موجبات توسعه آن مزیت را فراهم نموده و باعث اشتغال بیشتر، توسعه رونق اقتصادی منطقه،  کاهش مهاجرت، صادرات و حتی گردشگری را فراهم نماید.

در چند سال اخیر در کشور ما توسعه مراکز رشد در شهرستانها متناسب با آن مزیت و محصولات منطقه‌ای آغاز گردیده است که با توجه به شهرت شهرستان های لاهیجان و سیاهکل در زمینه چای، ابریشم، بادام زمینی، برنج و همچنین کلوچه می‌توان درخصوص راه‌اندازی یک مرکز رشد در این زمینه ها اقدام نمود تا ایده‌ها و فرآورده‌های جانبی و صنایع تبدیلی مرتبط با اینگونه محصولات رونق بیشتری یافته و زمینه‌های توسعه اقتصادی و شرکتهای خصوصی موفق با حمایت از نخبگان و دانش آموختگان شهرستان های لاهیجان و سیاهکل حاصل شود.

غلامرضا پورشعبان

کارشناس ارشد کشاورزی و مشاور اشتغال